ĐỐI THOẠI JOE BIDEN & TẬP CẨM BÌNH TẠO HY VỌNG NHƯNG VẪN CÒN CĂNG THẲNG…

Đối Thoại Tập-Biden Tạo Hy Vọng Nhưng Căng Thẳng Vẫn Còn

(Xi-Biden talks raise hope for better ties but strains remain)

(Bản dịch Việt Ngữ của Đào Văn Bình)

Tue, November 16, 2021, 2:25 AM

BEIJING (AP): Trung Quốc chào mừng cuộc đối thoại thực sự giữa Chủ Tịch Tập Cận Bình và Tổng Thống Hoa Kỳ Joe Biden như một dấu hiệu hy vọng cho mối liên hệ tốt đẹp hơn trong tương lai, trong khi đó Hoa Kỳ thì khá im lặng giữa lúc hai vị lãnh đạo của hai siêu cường tìm cách giảm bớt căng thẳng kéo dài đã hơn một năm.

            Dường như hai nhà lãnh đạo đã né tránh những ngôn từ nặng nề trong cuộc gặp gỡ đầu tiên kể từ khi Ô. Biden nhậm chức. Ô. Tập chào mừng nhà lãnh đạo Hoa Kỳ như là “người bạn cũ” và phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Hoa nói rằng cuộc gặp gỡ thẳng thắn và xây dựng. Ô. Zhao nói rằng, “Nếu mối bang giao Hoa-Mỹ không thể trở lại như cũ, họ cần phải đối đầu với tương lai. Và cuộc hội kiến gia tăng kỳ vọng ở tương lai.”

            Tuy vậy hai bên vẫn giữ vững lập trường của mình về những vấn đề gây mâu thuẫn giữa hai bên khi Ô. Tập Cận Bình cảnh báo rằng Hoa Kỳ và Đài Loan đang đùa với lửa qua việc Đài Loan đòi độc lập mà Hoa Lục coi Đài Loan là một phần của nước Trung Hoa.

            Hai quốc gia cùng nhắm tới việc chấm dứt mối bang giao tồi tệ gia tăng mạnh dưới thời cựu Tổng Thống Donald Trump khiến gây khó khăn cho Ô. Joe Biden kể từ khi nhậm chức. Cuộc đối thoại qua hệ thống máy điện tử kéo dài hơn ba tiếng đồng hồ vào sáng Thứ Ba ở Bắc Kinh và vào buổi chiều ở Hoa Thịnh Đốn.

            Cả hai bên dường như quyết định hạ nhiệt về những vấn đề mà hai bên cho rằng có ý nghĩa nhất- và thường xuyên gây sóng gió – những liên hệ trên sân khấu chính trị toàn cầu. Ô. Joe Biden khi mở đầu cuộc họp nói, “Như tôi đã nói trước đây, đối với tôi, trách nhiệm của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Trung Hoa là bảo đảm rằng cuộc cạnh tranh giữa hai quốc gia sẽ không đưa tới xung đột, dù cố ý hay không cố ý.”

            Tòa Bạch Ốc không kỳ vọng nhiều về cuộc hội kiến và không có những thông báo quan trọng (rùm beng) mà chỉ nói rằng hai nhà lãnh đạo đã có những trao đổi rất quan trọng. Còn Ô. Tập Cận Bình đã có giọng hòa hoãn trong lời mở đầu, “Hoa Kỳ và Trung Hoa cần gia tăng liên lạc và hợp tác.” Ô. Wang Huiyao- Chủ tịch của Center for China and Globalization – một tổ hợp nghiên cứu tại Bắc Kinh nói rằng giọng điệu tích cực khiến cho các giới chức của hai bên (hai quốc gia) nhận ra những điểm chung hơn là nhìn vào những lỗi lầm của nhau, dù là thương mại, biến đổi khí hậu hay các vấn đề địa lý như A Phú Hãn, Bắc Hàn. Tôi thấy cuộc đối thoại này như là một sự ổn định cho mối liên hệ song phương. Tôi không kỳ vọng một cuộc họp thượng đỉnh sẽ đưa chúng ta trở lại những ngày tốt đẹp cũ nhưng chắc chắn sẽ ngưng những xuống thang tồi tệ.

            Cả hai nhà lãnh đạo cũng đã thảo luận về vấn đề Đài Loan. Căng thẳng gia tăng khi Hoa Lục mới đây đã đưa thêm một số máy bay chiến đấu tiến sát Đài Loan trong khi đó Hoa Kỳ và đồng minh đã đưa tàu chiến vào eo biển này. Một bản tuyên bố của Hoa Lục nói rằng Ô. Tập Cận Bình đổ lỗi cho Hoa Kỳ gây căng thẳng khi hỗ trợ cho Đài Loan trở thành một quốc gia độc lập và phía Hoa Kỳ đã dùng Đài Loan để kiềm chế Trung Hoa. Và hành động này cực kỳ nguy hiểm, giống như đùa với lửa. Bất cứ ai đùa với lửa sẽ bị lửa đốt.

            Quân đội Trung Hoa đã tiến hành những cuộc tập trận gần Đài Loan để đáp trả lại việc phái đoàn quốc hội Hoa Kỳ thăm viếng đảo quốc này. Tòa Bạch Ốc nói rằng Ô. Joe Biden xác định tôn trọng chính sách “Một Nước Trung Hoa” đã có từ lâu nhưng cho phép những mối liên hệ không chính thức và hợp tác quốc phòng với Đài Bắc. Ô. Biden cũng nói rõ, Hoa Kỳ mạnh mẽ chống đối hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trang hay làm suy giảm hòa bình và ổn định của Eo Biển Đài Loan. Bản công bố cũng nói rằng Ô. Joe Biden đã quan tâm về vấn đề nhân quyền ở Hoa Lục và nói rõ là ông mong muốn bảo vệ nhân công và các kỹ nghệ của Hoa Kỳ do cách đối xử bất công trong thương mại và cách hành xử củ Hoa Lục. Hai bên cũng nói về các thách thức của khu vực như Bắc Triều Tiên, A Phú Hãn và Ba Tư.

            Paul Haenle- một cựu viên chức và cũng là chuyên viên của Carnegie Endowment for International Peace nói rằng cuộc hội kiến có thể tạo ra những bước ổn định hơn nữa trong một tương lai gần, nhưng hai quốc gia cũng cần phải nói rõ về những thách thức lâu dài trong mối tương quan. Nó cũng là cơ hội cho hai nhà lãnh đạo nói rõ ý định của mình và những ưu tiên và những lo lắng về mối bang giao và bắt đầu thiết lập những điều kiện cho một thời kỳ mới trong mối liên hệ đôi bên.

            Ngoài Tổng Thống Joe Biden, bên cạnh ông tại Phòng Roosevelt còn có Ngoại Trưởng Antony Blinken và một số cố vấn. Về phần Ô. Tập Cận Bình, tại Đông Đại Sảnh Nhân Dân, bên cạnh ông còn có một số cố vấn.

            Hai lãnh tụ đã vẫy tay chào nhau khi màn hình mở ra và hai người nhìn thấy nhau trong khuôn khổ của cuộc hội kiến ngoại giao cao cấp qua hệ thống truyền hình giữa mùa đại dịch . Có thể Ô. Joe Biden đã mong muốn trực tiếp  gặp Ô. Tập Cận Bình nhưng Ô. Tập Cận Bình chưa bao giờ rời đất nước kể từ khi đại dịch Corona bùng phát.

            Hai nhà lãnh đạo, cùng với đối phương đã tạo lịch sử cho chính mình. Ô. Joe Biden nói rằng hai bên đã trải qua một “ thật là…rất nhiều thời gian để nói với nhau qua nhiều năm và không bao giờ ngoảnh mặt, ngạc nhiên về điều mà đối phương đang suy tính.” (tức Ô. Joe Biden hiểu biết hết những gì mà Hoa Lục đang có trong đầu)

            Ô. Tập Cận Bình nhắc nhở Ô. Joe Biden rằng ông là người bạn cũ khi Ô. Joe Biden thăm Trung Quốc vào năm 2013 và dường như mong muốn làm sống lại những ngày trước đây của mối liên hệ khi ông nói rằng, “Tôi rất sung sướng khi gặp lại người bạn cũ.”Nhưng mối liên hệ nồng ấm ở công khai đã nguội bớt ở hai nhà lãnh đạo. Vào Tháng Sáu, Ô. Biden đã nổi giận khi một ký giả hỏi liệu ông có thúc giục người bạn cũ hợp tác với Tổ Chức Y Tế Thế Giới điều tra về nguồn gốc của đại dịch Corona.

            Cho dù có những căng thẳng, những tháng gần đây đã có nhiều tiến triển. Tuần rồi, tại hội nghị khí hậu tại Glasgow, hai bên đã cam kết gia tăng hành động kiềm hãm lượng khí thải nguy hại tới khí hậu. Tòa Bạch Ốc nói rằng họ coi sự hợp tác về biến đổi khí hậu là điều mà hai bên có thể hợp tác cho dù có những khác biệt qua nhiều vấn đề. Ô. Joe Biden đã nói với Ô. Tập Cận Bình, “Trung Quốc  là cường quốc lớn của thế giới và Hoa Kỳ cũng vậy. Chúng ta phải có trách nhiệm của một cường quốc.” (Hết)